Znak i symbol przywilejów, który daruje Najświętsza Maryja Panna. Znak zbawienia, ratunek pośród niebezpieczeństw, przymierze pokoju i wszechwieczna ochrona - szkaplerz. 16 lipca wspominamy Najświętszą Maryję Pannę z góry Karmel.

Góra Karmel

Wznosi się 200 m. nad współczesnym portem Hajfa. Należy do pasma górskiego, które rozciąga się od Samarii do Morza Śródziemnego. Jest to góra biblijna, na której prorok Eliasz, przebywając w czasie suszy dostrzegł chmurę zapowiadającą nadchodzący deszcz. Według tradycji następcy Eliasza - pustelnicy na górze Karmel dali początek Zakonowi poświęconemu Najświętszej Maryi Pannie, dla którego jest Ona Matką i ozdobą, a do której odniesiono słowa proroka Izajasza „Dana jej będzie chwała Libanu, wspaniałość Karmelu i Szaronu" (Iz 35,2). Pustelnicy z góry Karmel w Palestynie udali się do Europy i osiedlali się w różnych krajach, między innymi w Anglii, gdzie żył św. Szymon Stock.

Szymon Stock - szlachcic i święty

Szymon urodził się w 1165 r.w zamku Harford, w hrabstwie Kent, w Anglii. Jego rodzice byli pobożnymi szlachcicami. Matka jeszcze przed narodzeniem poświęciła swoje dziecko Najświętszej Maryi Pannie. Chłopiec był bardzo zdolny, szybko nauczył się czytać i mając siedem lat rozpoczął naukę na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu w Oksfordzie, osiągając tak dobre wyniki, że zaskoczył tym samych profesorów. Mając dwanaście lat opuścił dom i rozpoczął życie w odosobnieniu jako pustelnik. Tak spędził 20 lat. Następnie odbył studia teologiczne i przyjął święcenia kapłańskie, poświęcając się głoszeniu kazań. W 1213 roku do Anglii przybyli ojcowie karmelici, do których wkrótce dołączył Szymon Stock. Swoim cnotliwym życiem szybko zdobył on zainteresowanie swoich przełożonych zakonnych i w 1226 r.został Wikariuszem Generalnym wszystkich prowincji europejskich. W 1237 r.na Kapitule Generalnej Zakonu w Ziemi Świętej został wybrany szóstym Przeorem Generalnym Karmelitów.

Wielki dar Maryi

W XIII wieku Zakon Karmelitów został zagrożony, po najeździe Saracenów, mnisi musieli uciekać z Ziemi Świętej do Europy. Tu nie zostali przychylnie przyjęci, ze względu na swoją pustelniczą mentalność. Były nawet próby, by wcielić ich do dominikanów czy franciszkanów, którzy przeżywali właśnie rozkwit w Europie. Generał Zakonu Szymon Stock prosił Matkę Bożą o znak Jej opieki nad Zakonem i taki otrzymał. Dnia 16 lipca 1251 r., gdy odmawiał ułożoną przez siebie modlitwę do Maryi Kwiatu Karmelu, zobaczył Ją nagle w otoczeniu aniołów, jak trzymała w ręce habit Zakonu i usłyszał Jej słowa: „Weź, Najukochańszy Synu, ten Szkaplerz twego Zakonu, jako wyróżniający znak i symbol przywilejów, który otrzymałam dla ciebie i dla wszystkich synów Karmelu. Jest to znak zbawienia, ratunek pośród niebezpieczeństw, przymierze pokoju i wszechwieczna ochrona. Kto w nim umrze, nie zazna ognia piekielnego".

Od tego momentu losy Zakonu zaczęły się zmieniać, a Szkaplerz stał się znakiem opieki Najświętszej Maryi Panny. W 1322 r.Maryja ukazała się papieżowi Janowi XXII i dała kolejną obietnicę dla tych, którzy noszą Szkaplerz: "Ja, Wasza Matka, zejdę w cudowny sposób do czyśćca w następną sobotę po waszej śmierci, obmyję was z win i zabiorę was na świętą górę wiecznego żywota". Ta obietnica została nazwana Przywilejem Sobotnim.

Do 1251 r.karmelici nosili szkaplerz jako prostą, wierzchnią szatę mającą na celu ochraniać habit, od momentu objawienia się Maryi przyjmuje on nowy charakter, staje się znakiem Jej Osoby, poświęcania się na Jej służbę. Ponieważ Szkaplerz był darem dla wszystkich chrześcijan, a ludziom świeckim było niewygodnie nosić go w takiej formie jak nosili zakonnicy, dlatego z biegiem lat zamieniono go na dwa małe kawałki płótna połączone tasiemką, zazwyczaj z odpowiednim wizerunkiem na każdym z nich. Taką formę zachował Szkaplerz do dnia dzisiejszego.

Przepowiednia św. Dominika

Wiele lat wcześniej św. Dominik Guzman przepowiedział pewnemu karmelicie, który przybył z Palestyny do Rzymu: "Pewnego dnia, bracie Angelo, Najświętsza Maryja Panna obdarzy Twój Zakon darem, który będzie znany jako Brązowy Szkaplerz, a mojemu zakonowi kaznodziejów podaruje kult Różańca. I przyjdzie czas, w którym wybawi Ona świat poprzez ów Różaniec i Szkaplerz”.

Św. Jan Paweł II czciciel Matki Bożej Szkaplerznej

Przez wieki wielu chrześcijan nosiło z pobożnością Szkaplerz, wśród nich byli również święci, do których grona zalicza się św. Jan Paweł II. Jako młody chłopak przyjął Szkaplerz u karmelitów na wadowickiej Górce i często do tego faktu wracał, również jako biskup i następca św. Piotra. Wspomniał On ten fakt także kiedy w czerwcu 1999 r.odwiedził po raz ostatni Wadowice: „Jak za lat młodzieńczych (…) wędruję w duchu do tego miejsca szczególnego kultu Matki Bożej Szkaplerznej, które wywierało tak wielki wpływ na duchowość Ziemi Wadowickiej. Sam wyniosłem z tego miejsca wiele łask, za które dziś Bogu dziękuję. A Szkaplerz do dzisiaj noszę, tak jak go przyjąłem u karmelitów na Górce, mając kilkanaście lat".

s.M. Celestyna Mańczyk

Kilka myśli o Szkaplerzu na podstawie książki: Dar mojej Matki o. Jana Ewangelisty Krawczyka OCD

• Szkaplerz Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel musi być wykonany z brązowego sukna, a dwa jego płatki mają być połączone tasiemką. Z jednej strony czasem umieszcza się wizerunek Matki Bożej, a z drugiej strony – Serca Jezusa, ale najistotniejsze są dwa płatki brązowego koloru. Taki jest właściwy Szkaplerz karmelitański
• Papież Pius XII pozwolił na noszenie medalika szkaplerznego zamiast Szkaplerza płóciennego, można zatem nosić Szkaplerz płócienny lub medalik.
• Nałożenia Szkaplerza może dokonać kapłan lub diakon. Przyjęcie Szkaplerza nie oznacza automatycznego wstąpienia do Bractwa Szkaplerznego, to wymaga oddzielnej decyzji wiernego, jak i osoby upoważnionej do działania w imieniu Zakonu.
• Szkaplerz jest poświęcony i jeśli ulegnie zniszczeniu należy go spalić. Nabywamy nowy i nakładamy sobie sami, gdyż przyjecie Szkaplerza dokonuje się tylko raz.
• Do Szkaplerza może być przyjęty każdy katolik niezależnie od wieku czy stanu.
• Szkaplerz powinno się nosić ustawicznie, na znak ustawicznej opieki Maryi i naszej nieustannej modlitwy. Nie spełnia należycie obowiązku ten, kto przyjąwszy Szkaplerz, umieszcza go np. w mieszkaniu na ścianie. Wielkość łask udzielonych przez Maryję w tym znaku domaga się od nas noszenia go w sposób godny.